سرطان ریه، نوعی بیماریست که عامل آن رشد کنترل نشده سلول ها در ریه ها می باشد. در قرن بیست و یکم سرطان ریه از مهم ترین علل مرگ ناشی از سرطان، در سراسر دنیا شناخته شد. به طوری که در سال 2012 سرطان ریه توانست قربانی های بیشتری از سرطان سینه، در بین زنان کشور های توسعه یافته بگیرد. شیوع جهانی بی سابقه و سریع سرطان ریه، بیشتر به افزایش مصرف سیگار بعد از جنگ جهانی دوم نسبت داده می شود. با این حال، آلودگی های محیطی نیز از دیگر عوامل دخیل در این امر به شمار می رود.
عوامل ایجاد کننده و نشانه ها
سرطان ریه بیشتر در افراد بین 45 تا 75 سال اتفاق می افتد.در کشور هایی با تاریخچه طولانی مصرف تنباکو، بین 80 تا 90 درصد موارد، سرطان به علت استعمال دخانیات اتفاق می افتد. طبیعتا افرادی که دخانیات بیشتر و سنگین تری مصرف می کنند و همینطور افرادی که در سنین جوانی شروع به استعمال دخانیات کرده اند شانس بیشتری برای ابتلا به این سرطان دارند.
استنشاق غیر فعال دود سیگار که معمولا به ان دود دست دوم گفته می شود، با سرطان ریه در کسانی که سیگار مصرف نمی کنند ارتباط زیادی دارد. طبق آمار ارائه شده توسظ انجمن سرطان آمریکا هرساله حدود 3400 نفر از افرادی که دخانیات مصرف نمی کرده اند به دلیل سرطان ریه جان خود را از دست می دهند. قرار گرفتن در معرض گاز رادون و آزبست نیز از سایر عوامل خطر به شمار میروند. افراد سیگاری که در معرض این مواد قرار می گیرند شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان در مقایسه با افراد غیر سیگاری دارند. این بیماری در معدنچی های معادن اورانیوم و اورانیت، کارگران پالایشگاه های کروم و نیکل، جوشکاران، کارگران در معرض اتر های هالوزنه شده و کارگرانی که با هیدروکربن ها سروکار دارند مانند کارگران معدن زغال سنگ و کارگران پالایشگاه های قیر شیوع بسیاری دارد. این سرطان به ندرت از طریق ژن به ارث می رسد.
تومور ها میتوانند هر قسمتی از ریه را مورد هدف قرار دهند ولی معمولا تا زمانی که سرطان کاملا پیشرفت نکرده یا به قسمت های دیگر بدن سرایت نکرده خود را نشان نمی دهند. نشانه های اولیه سرطان عبارتند از، نفس تنگی، سرفه مداوم و خس خس سینه، درد قفسه سینه، خلط خونی، کاهش وزن بی دلیل و ناگهانی و آسیب پذیری به بیماری های تنفسی پیش پا افتاده. در مواردی که سرطان فراتر از ریه ها گسترش پیدا کرده، درد های استخوانی، یرقان و توده های قابل رویت نیز ممکن است مشاهده شود.
تشخیص
سرطان ریه معمولا هنگام آزمایش و جست و حو برای بیماری های دیگر تشخیص داده می شود. سلول های سرطانی ممکن است در بزاق بیمار نیز مشاهده شوند. روش معمول تشخیص این بیماری برونکوسکوپی و نمونه برداری از بافت ریه می باشد ولی روش های دیگری که در آن نیاز به ورود ابزار به داخل بدن و نمونه برداری نباشد نیز وجود دارد. مانند: رادیوگرافی، عکس برداری CAT، عکس برداری PET و عکس برداری MRI . علاوه بر این روش ها آزمایش خون هم میتواند از طریق شناسایی پروتئین ها و دیگر مواد مربوط به سرطان به روند تشخیص آن کمک کند.
در اغلب موارد سرطان موقعی به خوبی تشخیص داده می شود که از نقطه ای به نقطه دیگر در بدن گسترش یافته باشد. به همین دلیل، سرطان ریه در مقایسه با دیگر سرطان ها شانس بهبودی کمتری دارد. حتی وقتی که زودهنگام تشخیص داده می شود، شانس زنده ماندن بیمار برای حداقل 5 سال، 50 درصد است.
انواع سرطان ریه
نوع تومور و مقدار پیشرفت آن هنگامی که وجود سرطان تشخیص داده شد مشخص می شود. درکل این سرطان به دو فرم تقسیم می شود. سرطان ریه از نوع سلول کوچک (SCLC) و سرطان ریه از نوع غیر سلول کوچک (Non-SCLC)
سرطان ریه از نوع سلول کوچک (SCLC)
سرطان ریه از نوع سلول کوچک که بسیار نادر است، در افرادی که سابقه مصرف سیگار نداشته اند یافت می شود. این نوع سرطان از سلول هایی تشکیل میشود که کوچک، گرد، بیضی یا به شکل دانه جو هستند. SCLC خطرناک ترین و بدترین نوع سرطان ریه می باشد به این خاطر که قبل از آن که نشانه های آن قابل تشخیص باشد، در کل بدن پخش می شود. شانس زنده ماندن بیمار در این نوع سرطان خیلی کم است.
سرطان ریه از نوع غیر سلول کوچک (Non-SCLC)
این نوع از سرطان از نظر نوع سلول، به سه دسته تقسیم می شود. سلول مکعبی شکل، سلول فلس دار و سلول- بزرگ.
سلول های مکعبی شکل درصد قابل توجهی در بین انواع سرطان ها را به خود اختصاص می دهند به طوری که در کشور آمریکا حدود 40 درصد موارد سرطان ریه مربوط به این نوع سلول می باشد. تومور ناشی از این سلول به طور معمول در انتهای کوچکتر نایژه تشکیل می شود. علائم وجود آن در زمان تشخیص اغلب نشان دهنده تهاجم غدد لنفاوی، پرده جنب و هر دو ریه، یا انتقال بیماری، به اندام های دیگر است.
دلیل اصلی حدود 25 تا 30 درصد سرطان های ریه سلول های فلس دار هستند. این تومور از سلول های تخت و فلس دار بوجود می آید و به طور معمول در نایژه های بزرگتر و قسمت مرکزی ریه ها رشد پیدا می کند. این تومور علاقه کمتری به انتقال به دیگر اندام ها دارد و نسبت به دیگر سلول های سرطانی مدت زمان بیشتری در ریه باقی می ماند و به همین دلیل درمان آن آسان تر است.
حدود 10 درصد همه سرطان های ریه از نوع سلول-بزرگ هستند. درمورد اینکه این نوع سلول می تواند یک نوع مشخص از سرطان را ایجاد کند یا که صرفا نوعی غیر طبیعی از همان سلول های مکعبی شکل و فلس دار می باشد، هنوز اختلاف نظر وجود دارد اما به طور کلی، این نوع سرطان در هر نقطه ای از ریه میتواند شروع شود و سریعا رشد کند.
درمان
روش های درمان سرطان ریه همانند بیشتر سرطانها شامل عمل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی می شود. انتخاب بهترین روش برای درمان سرطان به سلامت عمومی بیمار، درصد پیشرفت یا گستردگی بیماری و نوع سرطان بستگی دارد. روش خاص درمان هر بیمار به نتایج آزمایش ژنتیکی، که میتواند جهش هایی که بعضی سرطان های ریه را مستعد دارو های خاص می کند را شناسایی کند، نیز بستگی دارد.
پیشگیری
پرهیز از مصرف سیگار می تواند احتمال بروز سرطان ریه را به طور چشمگیری کاهش دهد. حتی افراد سیگاری که شروع به ترک سیگار می کنند می توانند خطر بروز سرطان را تا حد زیادی کاهش دهند. آزمایش دادن برای تشخیص گاز رادون و پرهیز از قرار گرفتن در معرض مشتقات زغال سنگ، آزبست و دیگر آلاینده های سرطان زا نیز از دیگر عوامل کاهنده خطر سرطان های ریه به شمار می روند.
لطفا نظر خود را درباره این پُست در صفحه اینستاگرام به اشتراک بگذارید: ورود به اینستاگرام